Eklem protezi ne zaman uygulanır?

7,938 Views
Sağlık Tiwi
Sağlık Tiwi
04/29/21

Eklem protezi ne zaman uygulanır?
Prof. Dr. Semih GÜR Sağlık Tiwi

Genellikle orta yaşı geçmiş hastalara uygulanan bir ameliyattır. Protez uygulaması 55 yaş ve sonrasında yapıldığında ömür boyu kullanmak mümkün olabilir. Ancak daha genç yaşlarda yapıldığında zamanla protezde eskime nedeniyle ikinci bir protez değiştirme ameliyatı gerekebilmektedir.

Dizin geri kalan bütün yüzeyleri ince yumuşak bir doku olan “sinoviyal zar” ile örtülüdür. Bu zar, dizi kayganlaştıran ve sağlıklı bir dizde sürtünmeyi en aza indiren özel bir sıvı salgılamaktadır.

Sağlıklı bir diz kolayca bükülür. Eklem üzerine binen yükü taşır ve kolayca hareket eder. Bu sayede ağrı duymadan yürüyebilir, çömelebilir ve dönebilirsiniz. Ama zamanla kıkırdakta çatlama veya aşınma başlar ve eklem, yükü taşıma yeteneğini kaybeder. Kıkırdağın kendini yenileme yeteneği sınırlı olduğu için bu hasar giderek büyür. Başlangıçta dizlerde sadece biraz tutukluk hissedilir ancak eklemdeki kemikler arasında sürtünme başladıkça ağrı duymaya başlanır.

Diz Ağrısı Nedenleri ve Dizde İşlev Kaybı
Kronik diz ağrısının en sık karşılaşılan nedeni “artrit”tir. “Osteoartrit”, “romatoit artrit” ve “travmatik artrit” en sık görülen türlerdir.

Osteoartrit
Diz kemiklerini yastık görevi görerek koruyan kıkırdak zamanla yumuşayarak yıpranır. Böylelikle kemikler birbirlerine sürtünerek dizde ağrı ve sertleşmeye yol açar. Üzeri açılan kemikler birbirleriyle sürtünmeye başlayınca, yüzeyleri sert ve pütürlü bir hal alır ve eklemde hasar başlar. Buna “Osteoartrit” denir. Osteoartrit genellikle 50 yaş sonrasında, ailesinde artrit vakası olan kişilerde ortaya çıkabilir. Fazla kilolu olmak ve içe ya da dışa çarpık bacaklı olmak gibi duruş bozuklukları ekleme daha fazla ağırlık bindirir. Bu da dizde hasar oluşumunu hızlandırır.

Eklem Yangısı (Artrit)
Bu durum, “Romatoid artrit” veya “Gut”a benzeyen kronik bir hastalıktır ve eklemi kaplayan kıkırdak dokusunda şişme ve iltihap (yangı) yaratabilir. Hastalık ilerledikçe, kıkırdak aşınır ve eklem sertleşir.

Romatoit Artrit
Sinoviyal zarın kalınlaşarak yangılı hale gelmesi sonucu eklem boşluğunun çok fazla sinoviyal sıvıyla dolması sonucunda oluşur. Kronik yangı kıkırdağı tahrip ederek; kıkırdak kaybına, ağrıya ve sertleşmeye yol açabilir.

Zedelenme - Travmatik Artrit
Ciddi bir diz incinmesi sonucunda gelişebilir. Kötü bir düşme ya da dize gelen ağır bir darbe, eklemi zedeleyebilir. Eğer bu zedelenme uygun şekilde iyileşmezse, ekleme fazla ağırlık biner.

Zamanla bu durum kıkırdağın aşınmasına yol açar (Travmatik artrit). Diz kırığı ya da ciddi bağ yırtılmaları zamanla eklem kıkırdağını tahrip edebilir. Bu tahribat sonucunda dizde ağrı ve diz işlevlerinde gerileme görülebilir.

Diz Protezine Ne Zaman Başvurulmalıdır?
Total diz protezi ameliyatı kararı aileniz, aile doktorunuz ve ortopedistinizle birlikte vereceğiniz bir karardır. Aile doktorunuz bu ameliyattan faydalanıp faydalanmayacağınızı belirlemek üzere sizi daha ayrıntılı bir değerlendirme için bir ortopediste yönlendirebilir.

Total diz protezi ameliyatı gerektirebilecek durumlar şunlardır:

Yürüme, merdiven inip çıkma, koltuğa oturup kalkma gibi gündelik hareketlerinizi engelleyen şiddetli diz ağrısı. (Yüz veya iki yüz metre yolu kat etmede zorluk çekebilir ve bu aşamada yürümenize yardımcı olabilecek bir baston ya da değnek kullanma ihtiyacı duyabilirsiniz.)
Akşam ya da gündüz vakti dinlenirken orta derecede ya da şiddetli diz ağrısı
Kronik diz yangısı ve dinlendirme ya da ilaçla geçmeyen şişlik.
Diz deformitesi: Diziniz içe ya da dışa doğru şekil değiştirebilir.
Diz sertleşmesi: Dizinizi kıramayıp, gergin tutamayabilirsiniz.
Anti-enflamatuar ilaçlar ağrınızı kesmeyebilir. Aspirin ve bazı ilaçlar artritin ilk aşamalarında etkili olmakla birlikte; şiddetli artrit ağrısı çeken hastalarda etki göstermeyebilir.
Ağrı kesici ilaçları bünyeniz kaldırmayabilir ya da bunlara bağlı bir takım komplikasyonlar gelişebilir.
Kortizon iğnesi, fizik tedavi ya da bir takım cerrahi yöntemler gibi tedavilerin uygulanması iyileşmenizde etkili olmayabilir.
Ortopedik diz muayenesi birkaç aşamadan oluşur:

Hastanın genel sağlık durumu, mevcut şikâyetleri ve bulgularına ilişkin bilgi edinilmesi için hastanın tıbbi öyküsünün alınması.
Diz hareket genişliği ve sağlamlığı ile birlikte kas gücünü ve bacağınızın genel durumunu değerlendirmeye yönelik fiziksel muayene yapılması.
Dizdeki tahribatın şekil bozukluğunun derecesini belirtmek için röntgen çekilmesi.
Dizinizdeki kemiklerin ve yumuşak dokunun durumunu saptamak için kan testleri, MRG ya da kemik taraması testlerinin yapılması.
Ortopedistiniz, test sonuçlarına göre diz protezinin size uygun olup olmadığını değerlendirerek ameliyat hakkında size bilgi verecektir.

Ameliyata Hazırlık
Ameliyat öncesi bazı basit tedbirler alarak ameliyat sonrası iyileşme döneminde yaşamınızı kolaylaştırabilirsiniz.

Show more

0 Comments Sort By

No comments found

Facebook Comments

Up next