Karadeniz UZUNGÖL

KaradenizTiwi
Uzungöl Tarihi


Trabzon’un merkezinden 99 kilometre uzaklıkta olan Uzungöl, Türkiye’nin doğa harikası olabilecek yerlerinden biridir. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini her geçen gün daha fazla çeken Uzungöl, 1100 metrelik bir rakıma sahiptir. Uzungöl, Kaçkar Dağları ile Soğanlı Dağları’nın birleştiği alanda yer almaktadır. Trabzon ilinin turistik cenneti olarak görülen Uzungöl, yemyeşil bitki örtüsüne sahip bir yayla köyüdür.

Trabzon Pontus İmparatorluğu’nun kuruluşu günümüzden 2250 yıl öncesine dayanmaktadır. Konu Uzungöl olunca Of tarihinden de kısaca bahsetmemiz gerekmektedir. Bunun nedeni ise Uzungöl’ün 1948 yılına kadar Of ilçesine bağlı bir köy olmasıdır. Trabzon’da meydana gelen her bir değişimden Of ve Çaykara’da etkilenmiştir. Günümüzde ise Uzungöl Trabzon’un Çaykara ilçesinin sınırları içerisinde yer almaktadır.

Asıl adı Saraho olan Uzungöl’ün Osmanlı kayıtları başbakanlık arşivinde yer alan 991 tarihli tahrir defterinde, 12 hane yer almakta ve Müslüman nüfusun olmadığı anlaşılmaktadır (miladı 1586). Kurulduğu yer ise günümüzdeki yer değildir. Tsıran Dağı meziresi ile Haldızen, Yente üçgeninde bulunan eski adı Saraho olan yerin aşağısında harabeler ve evlerin duvar kalıntılarının bulunduğu alandır. Harabeler ve evlerin temel taşları ise günümüze kadar gelebilmişlerdir. 991 tarihli tahrir defterinde ise Uzungöl’ün adı Karye-i Saraho olarak geçmektedir.

Tsiran Dağı: Uzungöl ’de bir mezire
Saraho: Uzungöl’ün eski adı
Haldızen: Uzungöl’e bağlı bir köy
Yente: Uzungöl’e bağlı bir köy
Uzungöl resmi kayıtlara 1586 yıllarına denk gelmektedir. Fakat kuruluş tarihinin de 1586 yılından daha eski olduğunu dile getirebiliriz. Bu yüzden ilk kurulduğu yer resmi kayıtlarda yer almamaktadır. O yüzden de bugün yer aldığı yerleşim düzenine taşındıktan sonra kayıt altına alınmaya başlanmıştır. Ayrıca Saraho’da bulunan harabelere bakıldığında Saraho’nun da bu tarihlerde kurulduğunu söyleyebiliriz. Küçük bir köy olduğundan dolayı ulaşımın da biraz zor olduğunu düşünebiliriz. İşte bu yüzden de Uzungöl’ün tarihi çok eski yıllara dayanmaktadır. Çünkü buradan göç eden topluluklar veya insanlar Uzungöl’e yerleşince resmi kayıt altına alınmaktadır. Bu tarihlerde de nüfus hareketliliğine bakıldığında da Müslüman nüfusun buralarda yerleştiğini görebiliriz. 961 tarihli başbakanlık tahrir defterinde komşu köy olan Yente’de Müslüman hane 17 ile sınırlıyken 991 tarihli tahrir defterinde ise 128 hanedir. 30 yıl gibi kısa bir sürede bu kadar Müslüman nüfusun buraya yerleşmesi biraz şüphe uyandırabilir. Bu durum içerisinde çevre köyleri de baz aldığımızda biraz daha açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Yoğun nüfusu barındıracak bir tarım alanının olmayışı da insanlar arasında toprak ve arazi anlaşmazlıklarını beraberinde getirmiştir. Yente ve çevre köylerle de başlayan arazi anlaşmazlıkları günümüze kadar gelmiş ve yargı ile intikal etmişlerdir. Bu gibi durumlar geçmiş dönemlerde de görülmekteydi. Bunun en iyi kanıtı ise fermanlardır. Of ile ilgili fermanları tarihte görebiliriz. Bu ferman da Lale Devri’ne denk gelmektedir. Dönemin padişahı olan III. Sultan Ahmet sarayda zevk ve sefa içerisinde olduğundan memlekette olan bitenlerden de haberi olmamıştır. Eşkıya ve fırsatçı işbirlikçiler tüm Anadolu’da olduğu gibi Of ve Çaykara yöresinde diledikleri gibi hareket etmişlerdir. Devlete baş kaldıracak seviye gelmiş ve halka zulmetmeye devam etmişlerdir. Of ilçesinde 500’e yakın fermanın uygulanması da zulmün açık bir kanıtı diyebiliriz. Bu durum Müslüman olmayan köyleri de etkilemiş bazıları başka yerlere göç etmiş bazıları da vergi adaletsizliğinden şikayetçi olarak kayıt dışı kalmaya çalışmıştır. Bu durum da cezasız kalmamış Hicri 1122 yılında Miladi 1716 tarihinde Of ve Çaykara’nın aşağısındaki köyler padişah fermanıyla sürgün edilmişlerdir.

• Category

  Travel & Events