Hasta By Pass Ameliyatından ne kadar süre sonra kendine gelir? Doç. Dr. Azmi Özler SaglikTiwi .
Kalbi besleyen atardamarların tıkanması ve daralması nedeniyle yapılan cerrahi girişim yani bypass sıkça kullanılan bir tedavi yöntemi. Her ne kadar kişiler bypass cerrahisinden ürkse de bu cerrahi girişim güvenle yapılıyor ve hastalar ikinci yaşamlarına "Merhaba" diyebiliyor. Memorial Sağlık Grubu Kalp Damar Cerrahisi Bölümü Uzmanları bypass hakkında bilgi verdi.

KORONER BYPASS NEDİR?
Kalbin beslenmesini sağlayan koroner arterlerde daralma ya da tıkanıklık geliştiği takdirde kalp, yeterince beslenemez ve normal fonksiyonlarını yerine getirememeye başlar. Kalbin yeterli miktarda beslenememesi neticesinde kişide, göğüs ağrısı şikayeti meydana gelir. Nitekim kişide kalp krizi riski ortaya çıkar. Bu durumun önlenebilmesi amacıyla koroner bypass ameliyatı uygulanabilir. Koroner bypass operasyonlarında genellikle üç ya da daha fazla damara müdahale edilmektedir. Ameliyatların süresi bypass uygulanacak damarların sayısına ve ek olarak yapılacak girişimlere göre değişmekle birlikte, ortalama 4 saattir.
BYPASS HANGİ HASTALIKLARDA UYGULANIR?
Yapılan kardiyolojik tetkiklerde kalpte saptanan sorunun tedavisinin ilaç ya da anjiyoplasti gibi yöntemlerle yapılmasının yeterli ya da mümkün olmayacağına karar verilmiş olmasından dolayı bypass yapılmaktadır. Çoklu damar hastalıkları, kalbin sol karıncığını kanlandıran damarlarda ciddi daralması olanlar, sol kalbi besleyen ana koroner damarda önemli bir darlık varlığında, balon ya da stent işlemlerinin yetersiz olduğu kişilerde, kalbi besleyen damarlarda darlıkla birlikte ameliyatla düzeltilmesi gereken başka bir kalp rahatsızlığının olduğu sorunlarda bypass yapılabilmektedir.

BYPASS NASIL UYGULANIR?
Kalbe ulaşmanın en klasik yolu, göğüs kemiğinin (sternum) ortadan açıldığı yöntemdir. Bazı özel yöntemlerde bu kesilerin boyu ve yeri değişmektedir. Bazı kapak ve ASD ameliyatları 5-6 cm kesi ile (pencere) yapılabilmektedir. Göğüsten alınan mamaria internanada kanın gelişi kola giden damardan olmakta iken diğer serbest damarların (radyal arter ve safen ven) üst uçları aort damarına dikilir. Böylece yeni bir damar ile (bypass grefti), darlık veya tıkanıklığın olduğu bölgedeki kalp kasına enerji ve oksijen taşıyan kanın akışı sağlanmış olur. Ameliyat sırasında yapılan bypass damar sayısı 1 ila 6 arasında değişmektedir. Genelde 2-4 damara bypass yapılmaktadır. Cerrahın ameliyat sırasında kullandığı damarlar, hastanın kendi vücudunda bulunan, alındığı zaman yerinde eksiklik bırakmayan damarlardır. Biz bu ameliyatlarda öncelik sırasıyla, göğüsten alınan mamarya interna damarını, daha sonra koldan alınan radyal arter ve en son olarak da bacaktan alınan safen veni tercih edilmektedir. Ancak bypass yapılması gereken damardaki darlığın yeri ve şiddetine göre kullanılacak damar değişebilir. Bazen o hedefteki damar için en iyi seçenek safen ven olabilir. İleri yaşta, kronik akciğer hastalığında ve çok kilolu hastalarda bazen mamarya interna kullanılamayabilir. Kol damarı da yine ileri yaşta, insülin kullanan şeker hastalarında ve kronik böbrek hastalarında mecbur kalınmadıkça kullanılmaz. Kullanılacak damarların son seçimi ameliyat esnasında cerrah tarafından yapılacaktır. İleri yaş, KOAH, diyabet bulunan hastalarda ve kadın hastalarda iki mamaria intermea tercih edilmez. Kalp ameliyatında birinci aşama, ameliyat sırasında kalp ve akciğer arasındaki kan akışını bir makineye (kalp-akciğer makinesi) bağlayarak kalbi durdurmaktır. Koroner bypass ameliyatlarının bir kısmı (KOAH, Kronik böbrek hastalığı gibi özel durumlarda) çalışan kalpte (beating heart, offpump) yapılabilmektedir.